1905: begin van de ontstaansgeschiedenis

De historie van het ZMC begint in 1905. In Wormerveer, in die tijd nog een zelfstandige gemeente, werd het eerste Gemeenteziekenhuis geopend. Voor de bouw werd de bestaande infectiebarak de Wafelkraam afgebroken. De stichtingskosten, ruim € 10.000,- werden grotendeels opgebracht door giften bij het 25 jarig jubileum van de lokale huisarts dr. P.C. Korteweg.

Daarvoor waren er in de diverse gemeentes al wel zogenaamde barakken die dienden voor de opname van patiënten tijdens de cholera-epidemieën. Huisartsen behandelden dan hier hun eigen patiënten. Zo was er al in 1832 een hospitaal voor cholerakranken in Zaandam (epidemie 1832-1833).
Het beperkte wegennet en de gebrekkige middelen van vervoer leidden er overigens toe, dat rond 1900 in de verschillende Zaandorpen kleine ziekenhuizen werden gebouwd. In deze simpele instellingen werkte een lokale arts die eenvoudige ingrepen verrichtte, dan wel interne patiënten behandelde.

Ziekenhuis Assendelft

Zo was er een ‘ziekenhuis’ in Assendelft, en een ‘Verpleeghuis’ in Krommenie. Deze verdwenen echter in de loop van de tijd, althans, zij verloren hun medische functie.

Het ziekenhuis in Wormerveer was de eerste inrichting in de Zaanstreek waar, vooral chirurgische, patiënten door een specialist werden behandeld. Het bevatte twee zes-persoons kamers en twee één-persoons kamers. Er was bovendien een operatiekamer. Het beddenhuis werd later uitgebreid en in 1945 kwam er ook een verloskamer met opnamecapaciteit voor twaalf kraamvrouwen.

Alle operaties werden vanaf de opening tot 1945 verricht door de Amsterdamse chirurg Backer. Na 1945 werd er geopereerd door de chirurgen en de gynaecoloog uit het latere Gemeenteziekenhuis te Zaandam. Zij werden daarbij geassisteerd door de plaatselijke huisartsen die ook wel de narcose gaven. In 1967 raakte het ziekenhuis zijn vergunning kwijt, maar bleef het functioneren als kraamkliniek